Για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας η ανάπτυξη του τουρισμού αποτελεί πλέον σημαντική προτεραιότητα και έναν παραγωγικό τομέα, ο οποίος με τις κατάλληλες προϋποθέσεις, σωστό σχεδιασμό και αντίστοιχες υποστηρικτικές δράσεις μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου.
Πρόκειται ουσιαστικά για έναν επιχειρηματικό κλάδο με μειωμένη παρουσία στην περιοχή κατά το παρελθόν, ο οποίος όμως διαθέτει δυναμικά χαρακτηριστικά, τα οποία πιστεύουμε ότι μπορούν να μεγιστοποιηθούν και να δημιουργήσουν νέα δεδομένα στην περιοχή.
Η Δυτική Μακεδονία διαθέτει εξάλλου σειρά βασικών προϋποθέσεων για την ανάπτυξη του τουρισμού όπως ο απαράμιλλης ομορφιάς φυσικός πλούτος, τα μνημεία ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, οι παραδοσιακοί οικισμοί, τα τοπικά προϊόντα που μπορεί να γνωρίσει ο κάθε επισκέπτης αλλά και η γνήσια και ανεπιτήδευτη φιλοξενία των κατοίκων της. Για εμάς που ζούμε και αγαπάμε αυτόν τον τόπο είναι πλέον αυτονόητο ότι αυτό που έλειπε για την ανάδειξη των παραπάνω και την στοχευμένη αξιοποίησή τους στον τομέα του τουρισμού, ήταν η ύπαρξη στρατηγικού σχεδιασμού στη κατεύθυνση αυτή και η ολοκλήρωση των έργων που θα διασφαλίσουν την εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στη Δυτική Μακεδονία.
Στο διάστημα των τριών ετών που πέρασε προγραμματίσαμε, σχεδιάσαμε, υλοποιήσαμε και υλοποιούμε έργα υποδομών που αγγίζουν το 1,5 δις ευρώ, εκ των οποίων τα 756 εκατ. ευρώ αφορούν την Εγνατία Οδό, η ολοκλήρωση της οποίας θα δώσει ιδιαίτερη ώθηση στην τουριστική ανάπτυξη καθώς η Δυτική Μακεδονία αποκτά άμεση πρόσβαση σε 2 λιμάνια, της Ηγουμενίτσας και της Θεσσαλονίκης και βέβαια οι κάθετοι άξονες προς Αλβανία και FYROM, οι οποίοι διαμορφώνουν νέες επενδυτικές προοπτικές για την περιοχή. Επιπλέον θα πρέπει να σημειωθεί ότι για εμάς η προτεραιότητα ανάπτυξης του τουρισμού δεν αποτελεί ευχολόγιο ούτε περιοριζόμαστε σε αίολες διακηρύξεις. Έμπρακτη στήριξη του κλάδου, η οποία αποδεικνύεται από την αύξηση κατά 100% των ιδιωτικών επενδύσεων, σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία (1999-2004). Αυτό μεταφράζεται σε 58 επενδυτικές προτάσεις, με αντικείμενο τον τουρισμό, συνολικού προϋπολογισμού 39 εκατ. Ευρώ, οι οποίες υλοποιούνται ή έχουν ολοκληρωθεί στην Περιφέρειά μας.
Πέρα όμως από τα αναγκαία έργα υποδομής, ιδιαίτερη σημασία για την ανάπτυξη του κλάδου έχει η ολοκληρωμένη προβολή του τουριστικού προϊόντος και η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό που θα κληθεί να διαχειριστεί την ανάπτυξη αυτή. Ιδιαίτερα επιτυχημένες συμμετοχές σε κλαδικές εκθέσεις τόσο στη χώρα μας, όσο και στο εξωτερικό, η εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου τουριστικής προβολής της Δυτικής Μακεδονίας, η πρόσφατη διαβούλευση με εμπλεκόμενους στο θέμα του τουρισμού φορείς για την καταγραφή των χαρακτηριστικών του τουριστικού προϊόντος και τη διαμόρφωση των στόχων του κλάδου στο πλαίσιο πρωτοβουλίας του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης, είναι κάποιες μόνο από τις δράσεις που υλοποιούμε για την ανάπτυξη της τουριστικής δραστηριότητας στην περιοχή.
Προκειμένου όμως το εγχείρημα να οδηγηθεί σε επιτυχία – κάτι που ούτως ή άλλως προϋποθέτει τη συνεχή μας εγρήγορση, έλεγχο και ενδεχομένως επαναπροσαρμογή των επιμέρους στόχων και των ενδεδειγμένων ενεργειών αλλά και άμεση συνεργασία με όλους όσους συμμετέχουν και μπορούν να συνεισφέρουν αποτελεσματικά – θεωρώ απαραίτητη την αποσαφήνιση των χαρακτηριστικών του τελικού τουριστικού προϊόντος που επιδιώκουμε. Σε μια χώρα κατεξοχήν τουριστική, με περιοχές, οι οποίες διαθέτουν γνώση και πολύχρονη εμπειρία στον τομέα αυτό, οι κινήσεις ανάπτυξης του κλάδου στη Δυτική Μακεδονία θα πρέπει να κατευθύνονται στην ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων καθώς και να λαμβάνουν υπόψη την παράμετρο του ανταγωνισμού. Ένας τομέας, τον οποίο θεωρώ ότι μπορούμε να κατευθυνθούμε με υπολογίσιμες πιθανότητες επιτυχίας είναι αυτός του συνεδριακού τουρισμού. Πρόκειται για έναν κλάδο, ο οποίος γενικότερα στη χώρα μας αναπτύσσεται με μάλλον αργούς ρυθμούς αλλά με μεγάλα περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης. Ταυτόχρονα διαθέτει αρκετά θετικά και ελκυστικά για τον επενδυτή χαρακτηριστικά και στην περιοχή μας θα μπορούσε να λειτουργήσει συνδυαστικά και συμπληρωματικά σε άλλες αναπτυσσόμενες μορφές τουριστικής δραστηριότητας, όπως ο χειμερινός, πολιτιστικός, αθλητικός τουρισμός, ή ο αγροτουρισμός. Επιπλέον η περιοχή θα μπορούσε να επωφεληθεί από το βασικό χαρακτηριστικό του συνεδριακού τουρισμού, δηλαδή την έλλειψη εποχικότητας και να εξασφαλίσει έτσι σταθερές θέσεις εργασίας σε ετήσια βάση.
Το ερώτημα που τίθεται είναι πόσο έτοιμη είναι η Δυτική Μακεδονία για την ανάπτυξη του κλάδου και ποια βήματα θα πρέπει να γίνουν στην κατεύθυνση αυτή. Η πρώτη σημαντική παράμετρος είναι αυτή των συνεδριακών χώρων, οι οποίοι θα διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό και την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή. Η περιοχή διαθέτει ήδη κάποιες αντίστοιχες μονάδες, οι οποίες μπορούν να επεκταθούν και να εκσυγχρονιστούν ή και να δημιουργηθούν νέες, αξιοποιώντας και τις ευνοϊκές διατάξεις του Νέου Αναπτυξιακού Νόμου αλλά και τις δυνατότητες που παρουσιάζονται στο πλαίσιο των ΣΔΙΤ. Η δεύτερη σημαντική παράμετρος – την οποία και θεωρώ καίριας σημασίας – είναι το κατάλληλα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό, κάτι που μπορούμε να διασφαλίσουμε με συντονισμένες κινήσεις. Και η τρίτη σημαντική παράμετρος αφορά στη δημιουργία brand name στην αγορά του συνεδριακού τουρισμού και η εφαρμογή κατάλληλων στρατηγικών marketing για την προσέλκυση των ενδιαφερομένων.
Η τέταρτη σημαντική παράμετρος είναι η αξιοποίηση όλων των φυσικών- γεωλογικών πλεονεκτημάτων της περιοχής μας (Απολιθώματα γεωλογικά και φυτικά στην περιοχή Σερβίων, Εορδαίας, Μικροβάλτου, απολιθωμένο δάσος στο Νόστιμο Καστοριάς, απολιθώματα ελεφάντων στα Γρεβενά, ηλεκτρική ενέργεια, Εθνικοί Δρυμοί) ώστε σε συνδυασμό με τις υψηλού επιπέδου παρεχόμες υπηρεσίες, οι επισκέπτες να κρατούν μια αξέχαστη εικόνα για την περιοχή μας στο μυαλό τους.
Κυρίως όμως θα πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους μας ότι τόσο η γεωγραφική θέση της Δυτικής Μακεδονίας, η οποία για χρόνια αποτελούσε τροχοπέδη στην ανάπτυξή της αλλά με την ολοκλήρωση των έργων υποδομής και σύνδεσής της με την υπόλοιπη Ελλάδα, την καθιστούν σε κόμβο διακίνησης καθώς και όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που αναφέρθηκαν ήδη και μπορούν να λειτουργήσουν προσθετικά στην ποιοτική παροχή υπηρεσιών συνεδριακού τουρισμού και στη δημιουργία μιας νέας πηγής οικονομικής ανάπτυξης για την περιοχή.
Με τη συνεργασία, τη συμβολή και τις δυνάμεις όλων μας.
(*) Ανδρέας Λεούδης: Γ. Γραμματέας της Περιφέρειας Δ. Μακεδονίας
Φεβρουάριος 2008