Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 θυμάμαι τον Γιάννο τον Απλακίδη στο νεοσύστατο τότε Ελληνικό Κέντρο Παραγωγικότητας να μεταφράζει το αγγλικό “audio-visual aids”, σε “οπτικοακουστικά μέσα επικοινωνίας”. Λίγο μεγάλο και δυσκολοπρόφερτο, αλλά έμεινε και καθιερώθηκε έστω και για λάθος μέσα. Επεκράτησε βλέπετε η γαλλική άποψη για τον όρο. Στη δεκαετία του ’60, οι πρώτες ομιλίες για οπτικοακουστικά μέσα, στο Ίδρυμα Ευγενίδου με πυρήνα τον Δημήτρη Κασάπη. Οι αντιδράσεις των δασκάλων της εποχής για τον φόβο μήπως τους αντικαταστήσουν οι μηχανές (ο φόβος υπάρχει ακόμη) και ο Δημήτρης Κασάπης από βήματος στο Κολλέγιο Αθηνών να λέει “Οι δάσκαλοι που φοβούνται ότι θα τους αντικαταστήσουν οι μηχανές, πρέπει να αντικατασταθούν από μηχανές..” Αρχές της δεκαετίας του ’70 η προβολή slides με σύστημα dissolve. Με μηχανικό τρόπο στην αρχή (με ένα χειροκίνητο διάφραγμα) και με ηλεκτρονικό λίγο αργότερα, οπότε και η αποθέωση! Ξαφνικά η ακίνητη εικόνα του slide έπαιρνε μια φαινομενική κίνηση, ανεξήγητη για τον θεατή που ενώ κοίταγε την οθόνη, έριχνε και κλεφτές ματιές πίσω στα μηχανήματα προβολής. Και βέβαια, η δεκαετία του ’80 με τα ανεπανάληπτα εκείνα θεάματα mutli-image, με τις πανοραμικές οθόνες των πολλών δεκάδων τετραγωνικών μέτρων και τις αναρίθμητες εικόνες από δεκάδες slide projectors, film projectors, κι ένα σωρό άλλες μηχανές και διατάξεις όλες προγραμματισμένες σε ένα η περισσότερα computers. Αργότερα προστέθηκε και το video που είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία των θεματικών εκείνων συνεδρίων κυρίως για μεγάλες ασφαλιστικές εταιρίες αλλά και για άλλους καινοτόμους πελάτες. Δύσκολες εποχές. Εποχές ευθύνης. Η εμπιστοσύνη του πελάτη. Η εκτίμηση μεταξύ μας. Η σύγκριση της μιας δουλειάς με την άλλη. Ακόμη και μεταξύ συνεργατών ήταν κάτι σαν ντροπή να επαναλάβεις το ίδιο εύρημα – την ίδια συνταγή. Οι ιδέες έπρεπε να αντέχουν σε κριτική. Το κάθε τι έπρεπε να δικαιολογεί την ύπαρξή του. Υπήρχε ένα πάθος. Μια υπερηφάνεια. Υπήρχε άποψη. Υπήρχε αγωνία.
Τώρα για την επόμενή σας εκδήλωση θα βρείτε μια σειρά από “φίρμες” που τουλάχιστον όπως διαφημίζονται τα κάνουν όλα και τάχουν όλα. Kάποιος μάλιστα ισχυρίζεται ότι μέχρι το ’97 τα meetings γίνονταν με δυο ηχεία κι ένα slide projector για αυτό κι έπρεπε νάρθουν εκείνοι να καλύψουν το κενό… Νά η ευκαιρία! Απλά πράγματα. Events. Business Μeetings. Συνέδρια. Εκδηλώσεις.… Outdoor Management Training!
Κάθε ψυχαγωγική δραστηριότητα που περιλαμβάνει πεζοπορία, αναρρίχηση βουνού ή κατάβαση ποταμού έφτασε να θεωρείται κατ’ ανάγκη experiential training με στόχους team building, personal bonding και τα συναφή. Και κάθε πλαγιά και κάθε φαράγγι έχουν πλέον το τοπικό Management Development Center. Πολύ απλά. Βλέπετε στο MTV ένα video clip με έναν κουρέα στην Ινδία και με μια περίεργη ινδική μουσική; Το κάνετε t.v. commercial στην Ελλάδα και παίρνετε όλο το scoop! Ή πάλι. Παίρνετε μια αρχαία “πτηνόμορφη” κούκλα που παριστάνει μια πάπια ή κάτι τέτοιο υδρόβιο, σπάνιας τέχνης ομολογουμένως, την επεξεργάζεστε με τη δική σας Τέχνη(!) (πού ‘σε ρε Σπαθάρη, ρε Αθηναίε, ρε Χαρίδημε, τουλάχιστον να τόκανε πραγματικό καραγκιόζη θάχε όντως αξία) και presto: οι μασκώτ. Κάνετε κι ένα video. Όχι 3D και τέτοια κατάπτυστα αμερικάνικα, αλλά σε στυλ Πολενάκη (circa 1958) και ο θρίαμβος είναι δεδομένος. Έτσι απλά! Ίσως πάλι νάχετε ένα φίλο, ή κάποιον που είδε τη παράστασή σας (a must – στο Μέγαρο, βέβαια) και σας φωνάζει για τις τελετές των Ολυμπιακών αγώνων. Κι εσείς αφού δείτε όλα τα προηγούμενα video’s αναλαμβάνετε να μας κάνετε υπερήφανους, καταθέτοντας την πρότασή σας για ένα και κάτι εκατομμύρια ευρώ. Η πρόταση γίνεται βεβαίως αποδεκτή (γιατί σας κάλεσαν εξ άλλου;) με την εξήγηση ότι “αφού είχαμε μια τόσο καλή πρόταση γιατί να ψάξουμε και για άλλη;” Αφοπλιστικό όντως. Τους είπε όμως κανείς ότι οι συγκεκριμένες τελετές δεν είναι παρά τηλεοπτικά προϊόντα και σαν τέτοια θα πρέπει να σχεδιαστούν κι αφήστε την εθνική υπερηφάνεια κατά μέρος. Εξάλλου δεν υπογράψαμε να πατήσουμε τη Κόκκινη Μηλιά, τηλεοπτικό πανηγύρι αναλάβαμε να διοργανώσουμε. Ας το κάνουμε τουλάχιστον σωστά. Ά, μιλώντας για τηλεόραση. Ακούτε τον παρουσιαστή να ρωτάει τον Μίμη Πλέσσα τη γνώμη του για “το τραγούδι της Ρέας”. Αυτό δηλαδή που ο Πλέσσας έγραψε μαζί με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο. Μην εκπλήσσεστε. Απλό είναι. Παρουσιαστής; Δημοσιογράφος; Παλαιότερα ήταν τα δύσκολα γιατί ίσχυε ότι “πολλοί από αυτούς που μας διαβάζουν ξέρουν περισσότερα από εμάς” Διαβάζω διαφημιστικό (υποτίθεται) κείμενο που έχει γράψει δημοσιογράφος… Ή κείμενο διαφημιστή… στα αγγλικά. (νέο “εύρημα” αυτό, αλλά τί τόχουμε το lower). Καλά, θα πείτε, και με το αποτέλεσμα -με το στόχο- τι γίνεται; Ποιό αποτέλεσμα; Ο στόχος είναι απλώς να γίνει η εκδήλωση.
Να βγεί στον αέρα η Ιδέα. Όπως κάνουν όλοι. Ναι, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένες μέθοδοι, υπάρχουν τρόποι, υπάρχουν κανόνες. Και στο κάτω-κάτω για αυτό λέγεται κάποιος επαγγελματίας, γιατί γνωρίζει πως γίνονται αυτά τα πράγματα υπεύθυνα και σωστά. Λάθος. Απλώς χρειάζεται λίγο ψάξιμο. “Να το κάνουμε έτσι; να το κάνουμε αλλιώς; ά, νάτο, αυτό είναι!”. Κάθησαν λοιπόν και σκέφτηκαν. Έφτιαξαν ένα τραγούδι (τίποτε το ιδιαίτερο, αλλά δεν έχει σημασία) ντύθηκαν κι όπως νόμιζαν ότι θα σκίσουν και τόπαν. Ήταν όμως και οι άλλοι που τους επέλεξαν. Για να μας κάνουν βεβαίως υπερήφανους. Κι ήρθε η στιγμή της κρίσης. Και αποκαλύφθηκε όλο το σκοτεινό παρασκήνιο και η βρωμερή σε βάρος μας συνωμοσία. Βέβαια, η χορογράφος (γιατί υπήρχε και χορογράφος) διετείνετο ότι τα βήματα ήταν τα αυθεντικά των.. τσολιάδων! Ξαφνικά, λοιπόν φαίνεται ότι οι αγωνίες, τα δημιουργικά αδιέξοδα, το βάρος της ευθύνης, ο επαγγελματισμός, δεν ήταν παρά βάρη του παρελθόντος. Κι αυτό, γιατί τα πράγματα είναι πλέον απλά. Ίσως όμως τα πράγματα να ήταν έτσι απλά από την αρχή. Και μόνο κάποιοι από εμάς να τάχαμε πάρει στα σοβαρά. Λέτε;
Ιούνιος 2002
