Ο άνθρωπος δεν ήταν καμπούρης. Μπορεί ίσως μετά από τόσα χρόνια στη δουλειά κάποιος να έπαθε τελικά τη ζημιά, αλλά γενικά όλοι τους ήταν μια χαρά άνθρωποι που δούλευαν για το μεροκάματο. Ήταν οι μηχανικοί στη καμπίνα προβολής. Ήταν δηλαδή οι χειριστές των παλιών κινηματογραφικών μηχανών προβολής 35 χιλιοστών που όφειλαν να παρακολουθούν συνεχώς την εικόνα και τους διαλόγους στην οθόνη γιατί έπρεπε στα κατάλληλα σημεία “να ρίχνουν τα γράμματα”. Ήταν η εποχή που ως γνωστόν οι υπότιτλοι στις ξενόγλωσσες ταινίες δεν ήταν τυπωμένοι πάνω στο φίλμ όπως σήμερα, αλλά προβάλλονταν από ένα άλλο μηχάνημα προβολής, ένα είδος slide projector δηλαδή.
Αλλά κι αυτό το projector δεν ήταν αυτόματο όπως τα κατοπινά. Έπρεπε ο μηχανικός να παίρνει κάθε φορά την πλάκα με τους υπότιτλους και να την βάζει στη θυρίδα προβολής του μηχανήματος. Αυτό τον ανάγκαζε να παρακολουθεί συνεχώς τους διαλόγους ώστε να τροφοδοτεί το μηχάνημα ακατάπαυστα με τους τίτλους. Και αυτό το “ακατάπαυστα” είναι που έκανε το πρόβλημα. Δεν ξέρω αν το διαισθάνεστε ήδη αλλά μιλάμε για ένα μικρό μαρτύριο. Αυτή η συνεχής επανάληψη των ίδιων ακριβώς κινήσεων κάτω από τα ίδια ακριβώς ερεθίσματα είναι κάτι που δεν αντέχεται εύκολα. Γι αυτό και κάποιες φορές οι υπότιτλοι έλλειπαν. Κι η απουσία αυτή των υποτίτλων έκανε το κοινό να δυσανασχετεί. Άρχιζαν κάποιες αποδοκιμασίες. Κάποιοι γύριζαν πίσω για να δουν τι συμβαίνει. Τις περισσότερες φορές ο μηχανικός ήταν και πάλι επί το έργον και τον έβλεπαν από τις θυρίδες της καμπίνας σκυμμένο να παρακολουθεί την προβολή. Όμως αυτοί είχαν καταλάβει ότι ο άνθρωπος είχε κάποιο ανατομικό πρόβλημα στην σπονδυλική στήλη. Κι όταν την επόμενη φορά οι υπότιτλοι έλλειπαν και πάλι, και το ποτήρι ξεχείλιζε, εκδηλώνονταν η πιό διαδεδομένη λαϊκή εξέγερση της νεώτερής μας ιστορίας.
Με το σύνθημα “Γράμματα καμπούρη!” οι μάζες διαδήλωναν την απαίτησή τους για αποκατάσταση της νομιμότητας όποτε διεπίστωναν βάναυση προσβολή των δικαιωμάτων τους ως θεατών. Βέβαια οι εξεγέρσεις σπανίζουν στις μέρες μας αλλά αυτός δεν είναι λόγος για να παραμελείτε εσείς τα δικαιώματα του δικού σας κοινού ως θεατών. Πολύ περισσότερο δε όταν αυτό δεν συμπεριλαμβάνεται στις προθέσεις σας. Γιατί εσείς είναι γνωστό ότι κλείνετε την αίθουσα σε ένα καλό ξενοδοχείο, παραγγέλνετε το video projector, την οθόνη και γενικώς τα οπτικοακουστικά, και κοντολογίς φροντίζετε για τα πάντα. Κι αυτό σας κοστίζει τόσο σε δραχμικό κόστος όσο και σε κόπο.
Κι είναι τουλάχιστον άδικο όταν την παραμονή το βράδυ διαπιστώνετε μεταξύ άλλων ότι “…τα γράμματα δεν φαίνονται..” ή ότι “…αυτοί εκεί δεν θα βλέπουν..”. Την συνέχεια την ξέρετε: “..δεν πειράζει, εκεί θα κάτσουν οι δικοί μας, τι να κάνουμε!’, “..μήπως έχετε μια μεγαλύτερη οθόνη;”, “..αυτό το projector είναι το πιό φωτεινό που έχετε;”, κι αμέσως μετά αρχίζει το ξενύχτι για την διόρθωση των slides στο Power Point… Και να σκεφτεί κανείς ότι τα πράγματα είναι απλά! Ίσως απλούστατα! Ίσως όμως το πρόβλημα να οφείλεται στο ότι φαίνονται απλά.
Θάχετε ακούσει διάφορους κανόνες για τα slides του Power Point. 8 x 8, 10 x 10 (γραμμές x λέξεις ανά γραμμή) κ.λπ. Όσα λιγώτερο τόσο το καλύτερο. Δεν χρειάζεται να τα γράψετε όλα. Εδώ κοτζάμ Θεός 10 εντολές έγραψε. Από 5 σε κάθε slide! Δεν κάθησε να υπαγορεύσει ολόκληρο σύνταγμα. Απλά πράγματα -KISS-“Keep It Sweet & Simple” ή κατ’άλλους “Keep It Simple Stupid”! Αποφύγετε τα περίεργα fonts ή αυτά με το “ποδαράκι” (serif). Τα Arial Greek είναι Ο.Κ. Μην τα κάνετε όμως μικρότερα από 24 points (όπως οι υπότιτλοι στην τηλεόραση). Kαλύτερα κρατηθείτε στα 36 points. Στο χαρτί έχουμε λευκό ή ανοικτόχρωμο φόντο και μαύρα ή σκούρα γράμματα. Στην προβολή κάνετε το αντίθετα. Ανοικτόχρωμα γράμματα σε σκούρο φόντο. Ελέξτε το αποτέλεσμα στην πράξη. Γεμίστε την οθόνη του computer σας με ένα slide και δείτε το από απόσταση οκταπλάσια του ύψους της οθόνης σας (2 – 2,5 μέτρα, αναλόγως του μεγέθους της οθόνης σας). Σας τραβάει αμέσως την προσοχή; Ή χρειάζεται να καταβάλετε προσπάθεια; Ακόμη καλύτερα ρωτήστε κάποιον περαστικό από το γραφείο σας. Μην παρασυρθείτε από την υψηλή ανάλυση της εικόνας που βλέπετε στην οθόνη σας. Σκεφθείτε ότι η δημιουργία σας θα προβληθεί από κάποιο data projector που ίσως να μην θέλει να αναδείξει την εκπληκτική παλέτα χρωμάτων που έχετε επιλέξει. Καλύτερη η μετριοπάθεια από την μουντζούρα.
Αυτό το “8” είναι σημαδιακό. Γιατί η μέγιστη απόσταση παρακολούθησης μιας οθόνης προβολής είναι ίση με 8 φορές το ύψος της. Πράγμα που σημαίνει ότι η οθόνη με ύψος 1,80 μέτρα μπορεί να εξυπηρετήσει απόσταση 14 μέτρα max. Μη βιάζεστε όμως, γιατί υπάρχει και min. που είναι 2 φορές το ύψος, ήτοι 4 μέτρα (εντάξει 3,60 μέτρα, αλλά 4 μέτρα είναι καλύτερα). Άρα λοιπόν ο οφέλιμος χώρος που έχετε για το κοινό σας είναι 10 μέτρα βάθος επί π.χ. 7 μέτρα πλάτος (αν αφαιρέσει κανείς και τους διαδρόμους). Βέβαια εδώ μιλάμε για αίθουσες με αναλογίες πλάτος/μήκος γύρω στο 1:1 (2:3, 3:4, εκεί) γιατί αν πάμε σε διαφορετικές αναλογίες επισέρχονται και άλλοι συντελεστές που μάλλον θα προτιμούσατε να αγνοείτε. Όμως τι γίνεται με το ύψος; Αυτή η οθόνη του 1,80 μέτρα θα πρέπει να σηκωθεί τόσο ώστε το κάτω μέρος της να απέχει γύρω στο 1,50 μέτρα από το επίπεδο στο οποίο κάθονται οι θεατές. Άρα μιλάμε για μια αίθουσα με ύψος γύρω στα 3,5 – 4 μέτρα ώστε να αφήνει και λίγο περιθώριο από την οροφή. Αν ακολουθήσετε αυτά μέχρις εδώ έχετε αποφύγει τα: α)”…τα γράμματα δεν φαίνονται..” και β) το ξενύχτι για τις αλλαγές.
Όμως την εξέγερση του κοινού, έστω και με την μορφή “σιωπηλού παροξυσμού”(!), δεν είναι σίγουρο ότι την αποφεύγετε. Το “φέρτε μας κι ένα video (ή data) projector” δεν είναι αρκετό για να σας το εξασφαλίσει. Διαβάστε όμως παρακάτω.
Η οθόνη για προβολή video (ή data σε σύνδεση με το computer σας) έχει αναλογίες ύψους/πλάτους 3:4, δηλαδή για 1,80 μέτρα ύψος προβαλόμενης εικόνας υπό κανονικές συνθήκες αναλογούν 2,40 μέτρα πλάτος. Πράγμα που σημαίνει ότι η προβολή σας, θα καλύψει μια επιφάνεια οθόνης 4,32 τετραγωνικών μέτρων, με μια εικόνα που θα θέλατε να έλκει το κοινό σας με την διαύγεια και την φωτεινότητά της. Λοιπόν δεν έχετε παρά να υπολογίσετε 100 ANSI lumens (μην ρωτάτε τι είναι τα ANSI lumens, με τη φωτεινότητα έχουν να κάνουν) για κάθε τετραγωνικό μέτρο προβολής, δηλαδή για την περίπτωσή μας, 423 ANSI lumens. Μιά στιγμή. Μην ξεθαρεύετε. Λέγοντας στο τηλέφωνο “φέρτε μας κι ένα video (ή data) projector με 423 ANSI lumens” θα εξασφαλίσετε μάλλον ένα μειδίαμα παρά το κατάλληλο projector. Τα 423 ANSI lumens είναι το απόλυτο minimum που χρειάζεται η προβολή σας για μια αίθουσα με τα φώτα χαμηλωμένα, δίχως να πέφτει φως στην οθόνη ή να μπαίνει από το παράθυρο, και με ένα σωρό άλλες προϋποθέσεις που μάλλον δεν θα θέλατε να ξέρατε. Ένα καλό περιθώριο ασφάλειας είναι να αυξήσετε κατά 2,5 φορές το απόλυτο αυτό minimum. Απλώς ρωτήστε για την φωτεινότητα του προβολέα που θα χρησιμοποιήσετε και που σ’ αυτή την περίπτωση θα πρέπει να είναι γύρω στα 1000 ANSI lumens.
Βέβαια γνωρίζοντας όλα αυτά δεν σημαίνει ότι γίνατε ειδικοί. Παρένθεση: Η ερώτηση σας “Δηλαδή όλοι οι ειδικοί τα ξέρουν;” εκλαμβάνεται ως κακεντρεχής. Κλείνει η παρένθεση. Απλώς τώρα ξέρετε πως να μην βάζετε το κάρο μπροστά από τό άλογο. Όπως συμβαίνει όταν κλείνετε την αίθουσα σε ένα καλό ξενοδοχείο, παραγγέλνετε το video projector, την οθόνη και γενικώς τα οπτικοακουστικά, και μετά αρχίζετε τις “προσαρμογές”. Του κοινού. Τώρα όμως ξέρετε ότι με βάση το ακροατήριό σας και τη διάταξη των καθισμάτων μπορείτε να υπολογίσετε όλες τις υπόλοιπες παραμέτρους της παρουσίασής σας. Αποφεύγοντας έτσι τις οδηνηρές εκπλήξεις της παραμονής.
Κι ίσως τώρα να έχετε έναν ακόμη λόγο να χρησιμοποιήσετε έναν ειδικό. Τουλάχιστον όταν γυρίσουν και τον δούν σκυμμένο στις σημειώσεις του να παρακολουθεί την ομιλία σας θα μπορούν να φωνάξουν σ’ εκείνον: “Γράμματα καμπούρη!”
(*) Αχιλλέας Ν. Μίχος: Διευθύνει την εταιρεία Marketing Toolbox. Η σχέση του με τα οπτικοακουστικά και την επικοινωνία χρονολογείται από την δεκαετία του ‘50. e-mail address: michos@otenet.gr
(Μάιος 2000)
